SYARḤ HADIS DARI MASA KE MASA

  • Muhammad Anshori STAI Darul Kamal NW
Keywords: Syarh hadis

Abstract

Artikel ini mencoba mengeksplorasi sejarah syarḥ hadis yang dimulai dari masa klasik sampai sekarang. Sebagaimana al-Qur’an yang tidak bisa dipahami tanpa tafsir, demikian juga dengan hadis yang harus dipahami dengan penjelasan (syarḥ). Dalam tradisi Islam penjelasan untuk al-Qur’an disebut tafsir sedangkan penjelasan untuk hadis disebut syarḥ. Perkembangan syarḥ hadis sudah dimulai sejak masa Nabi saw., tetapi tidak seperti tradisi syarḥ yang dikenal sekarang. Sejarah hadis sudah banyak dilakukan oleh sarjana-sarjana Muslim ataupun orientalis. Dalam tulisan ini, pendekatan sejarah dan metode deskriptif-analitis sangat diperlukan untuk melihat dan menganalisis sejarah syarḥ hadis. Ada tiga periode yang dikemukakan dalam tulisan ini, periode klasik (V-XII), pertengan (XII-XIX), dan modern (XIX-sekarang). Masing-masing periode memiliki karakteritik tersendiri, masa klasik masih difokuskan pada kodifikasi, penjelasan makna kata yang garib, dan munculnya embrio syarḥ hadis. Abad pertengahan sudah mulai dilakukan pembukuan syarḥ hadis, tetapi lebih didominasi oleh kitab-kitab yang masuk dalam kategori al-kutub al-sittah. Adapun periode modern, tradisi syarḥ hadis sudah berkembang dengan pesat. Periode ini masih ini memiliki kemiripan dengan periode abad pertengahan karena masih didominasi oleh al-kutub al-sittah. Selain itu kebanyakan sarjana-sarjana Muslim hanya mengulangi penjelasan ulama-ulama sebelum. Tetapi satu hal yang membedakan dengan dua periode sebelumnya, periode modern sudah mulai menjelaskan hadis dengan ilmu-ilmu  sosial-humaniora ataupun ilmu sains modern. Dalam konteks sekarang, hadis-hadis Nabi saw. harus dipahami dengan berbagai macam metode dan pendekatan supaya bisa menjawab tantangan problematika umat manusia. 

References

DAFTAR PUSTAKA

A’ẓamÄ«-al, DirÄsÄt fÄ« al-Ḥadīṡ al-NabawÄ« wa TÄrÄ«khu TadwÄ«nihi, J-I dan II, Beirut: al-Maktab al-IslÄmÄ«, 1413 H/1996 M.

_______. Studies in Hadīth Methodology and Literature, Indiana: American Trust Publications, 1977.

Abdul BÄqÄ«, Muḥammad Fu’Äd, al-Mu’jam al-Mufahras li AlfÄẓ al-Qur’Än al-KarÄ«m bi ḤÄsyiyaḥ al-Muṣḥaf al-SyarÄ«f, Kairo: DÄr al-Ḥadīṡ, 1428 H/2007 M.

Abdul HÄdÄ«, Abdul MuhdÄ« bin Abdul QÄdir, Daf’u al-SyubuhÄt an al-Sunnah wa al-RasÅ«l, Kairo: Maktabah al-ĪmÄn, cet-III, 1427 H/2006 M.

AbÅ« al-Ḥasan al-SindÄ«, Muḥammad bin al-HÄdÄ«, ḤÄsyiah al-SindÄ« alÄ á¹¢aḥīḥ al-BukhÄrÄ«, Beirut: DÄr al-Fikr li al-ṬibÄ’ah wa al-Nasyr wa al-TauzÄ«, cet-I, 1426/1427 H/2006 M., terdiri empat juz.

AbÅ« HilÄl al-AskarÄ«, al-Ḥasan bin AbdullÄh bin Sahal, al-FurÅ«q al-LugawÄ«yah Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, cet-II, 2010 M

AbÅ« MarwÄn al-AndalusÄ«, Abd al-Malik bin ḤabÄ«b al-SulamÄ«, TafsÄ«r GarÄ«b al-Muwaá¹­á¹­a’, ditahkik dan diberi kata pengantar oleh Abd al-RaḥmÄn bin SulaimÄn al-UṡaimÄ«n, Makkah al-Mukarramah: Maktabah al-AbÄ«kÄn, cet-I, 1421 H/2001 M.

AbÅ« Rayyah, MaḥmÅ«d, Aá¸wÄ’ AlÄ al-Sunnah al-MuḥammadÄ«yah, Mesir: Maá¹­ba’ah DÄr al-Ta’lÄ«f, cet-1, 1377 H/1985 M.

AbÅ« Syuhbah, Muḥammad, FÄ« RiḥÄb al-Sunnah al-Kutub al-á¹¢iḥÄḥ al-Sittah, Mesir: Majma’ al-Buḥūṡ al-IslÄmÄ«yah, cet-I, 1415 H/1995 M.

Abū Zahw, Muḥammad, al-Ḥadīṡ wa al-Muḥaddiṡūn, Mesir: al-Maktabah al-Taufīqīyah li al-Ṭab’i wa al-Nasyr wa al-Tauzī’.

Aḥmad al-AdawÄ«, AbÅ« á¹¢uhaib á¹¢afÄ’ al-ḌiwÄ«, IhdÄ’ al-DÄ«bÄjah bi Syarḥ Sunan Ibn MÄjah, Maktabah DÄr al-YaqÄ«n.

AmÄ«n, Aḥmad, Ḍuá¸¥Ä al-IslÄm, Kairo: Maktabah al-Nahá¸ah al-Miá¹£rÄ«yah, juz-II, cet-VII, t. th.

___________. Ẓuhr al-IslÄm, Kairo: Maktabah al-Nahá¸ah al-Miá¹£rÄ«yah, cet-IV, 1966.

Aná¹£ÄriyÄn, Ḥusain, Commentary on Kumayl Supplication, trj. Hamideh Elahinia Qum-Iran: Quds Press, cet-I, 1427 H/2006 M.

ĀṣafÄ«, Muḥammad MahdÄ«, Syī’ah Ahl al-Bait, Qum-Iran: al-Maá¹­ba’ah LailÄ, cet-I, 1428 H.

Aá¹£fahÄnÄ«-al, AbÅ« al-QÄsim al-Ḥusain bin Muḥammad bin Mufaá¸á¸al al-RÄghib, Mu’jam MufaradÄt AlfÄzh al-Qur’Än, Pentashih IbrÄhÄ«m SyamsuddÄ«n, Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah.

Ash-Shiddieqy, Muhammad Hasbi, Sejarah dan Pengantar Ilmu Hadts, edisi revisi, Semarang: Pustaka Rezeki Putra, cet-III, 2010 M.

Badr al-DÄ«n al-AinÄ«, AbÅ« Muḥammad MaḥmÅ«d bin Aḥmad bin MÅ«sÄ, Syarḥ Sunan AbÄ« DÄwud, jilid-II, ditahkik oleh AbÅ« al-Munżir KhÄlid bin IbrÄhÄ«m al-Miá¹£rÄ«, RiyÄá¸: Maktabah al-Rusy, cet-I, 1420 H/1999 M.

BadrÄn, AbÅ« al-Ainain, al-Ḥadīṡ al-NabawÄ«, TÄrÄ«khuhu wa MuṣṭalaḥÄtuhu, Iskandariya: Mu’assasah SyabÄb al-JÄmi’ah li ṬibÄ’ah wa al-Nasyr wa al-Tauzī’, 1983 M.

BukhÄrÄ«-al, AbÅ« Abdillah Muhammad bin IsmÄ’īl bin IbrÄhÄ«m bin Al-MugÄ«rah bin Bardizbah, Al-JÄmi’ Al-Shaḥīh/á¹¢aḥīḥ al-BukhÄrÄ«

Departemen Pendidikan Nasional, Kamus Besar Bahasa Indonesia (KBBI) Jakarta: PT Gramedia Pustaka Utama, cet-cet-I, edisi-IV, 2008 M.

FayyÅ«mÄ«-al, AbÅ« al-AbbÄs Aḥmad bin Muḥammad bin AlÄ« al-FayyÅ«mÄ«, al-Miá¹£bÄḥ al-MunÄ«r, Kairo: DÄr al-Ghadd al-JadÄ«d, cet-I, 1428 H/2007 M.

ḤÄkim-al, AbÅ« AbdillÄh Muḥammad bin AbdullÄh al-NaisÄbÅ«rÄ«, Ma’rifah UlÅ«m al-Ḥadīṡ, ditashih dan dita’liq oleh al-Sayyid Mu’aẓẓim Ḥusain, Kairo: Maktabah al-MutanabbÄ«, t. th.

ḤasaballÄh, Ali dan MūṣṭafÄ Zaid, Min Hadyi al-Sunnah, Mesir: DÄr al-Fikr al-ArabÄ«, cet-II, 1382 H/1963 M.

ḤasanÄ«-al, al-Sayyid Muḥammad bin AlawÄ« bin AbbÄs al-MÄlikÄ« al-MakkÄ«, al-Minhal al-Laá¹­Ä«f Uṣūl al-Ḥadīṡ al-SyarÄ«f, Indonesia: DÄr al-Raḥmah al-IslÄmÄ«yah, t. th.

HÄsyim, Aḥmad Umar, QawÄ’id Uṣūl al-Ḥadīṡ, Beirut: DÄr al-Fikr, t. th.

Ibn FÄris, AbÅ« al-Ḥusain Aḥmad bin FÄris bin ZakariyÄ, Mu’jam al-MaqÄyÄ«s fÄ« al-Lugah, Beirut: DÄr al-Fikr, cet-I, 1415 H/1994 M

Ibnu Manẓūr, JamÄl al-DÄ«n AbÅ« al-Faá¸l Muḥammad bin Mukram bin Manẓūr al-Aná¹£ÄrÄ« al-IfrÄ«qÄ« al-Miá¹£rÄ«, , LisÄn al-Arab, ditahkik dan dita’liq oleh Ä€mir Aḥmad Ḥaidar, dimuraja’ah oleh Abdul Mun’im KhalÄ«l IbrÄhÄ«m, edisi baru, juz-II Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, cet-II, 2009 M.

Ibn al-á¹¢alÄḥ AbÅ« Amr UṡmÄn bin Abd al-RaḥmÄn bin UṡmÄn bin MÅ«sÄ al-KurdÄ« al-SyahrazÅ«rÄ« al-SyarkhÄnÄ«, Muqaddimah Ibn al-á¹¢alÄḥ fÄ« UlÅ«m al-Ḥadīṡ, dita’liq dan ditakhrij oleh AbÅ« Abd al-RaḥmÄn á¹¢alÄḥ bin Muḥammad bin Uwaiá¸ah, edisi terbitan baru Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, cet-II, 2006 M.

IrÄqÄ«-al, Zain al-DÄ«n Abd al-Raḥīm bin al-Ḥusain, al-TaqyÄ«d wa al-Īá¸Äḥ Syarḥ Muqaddimah Ibn al-á¹¢alÄḥ, ditahkik oleh Abd al-RaḥmÄn Muḥammad UṡmÄn, Beirut: DÄr al-Fikr li al-ṬabÄ’ah wa Al-Nasyr wa al-TauzÄ«, 1401 H/1981 M.

JalÄ«, Aḥmad Muḥammad, DirÄsah an al-Firaq fÄ« TÄrÄ«kh al-MuslimÄ«n: al-KhawÄrij wa al-Syī’ah, RiyÄá¸-al-Mamlakah al-ArabÄ«yah al-Sa’ūdÄ«yah, cet-II, 1408 H/1988 M.

JawwÄbÄ«-al, Muḥammad ṬÄhir, JuhÅ«d al-Muḥaddiṡīn FÄ« Naqd al-Matni al-Ḥadīṡ al-NabawÄ« al-SyarÄ«f, Tunisia, Nasyr wa Tauzī’ MuassasÄt Abdul KarÄ«m Ibn AbdullÄh, t. th.

JuyÅ«syÄ«-al, Muḥammad IbrÄhÄ«m, DirÄsÄt Ḥaula al-Sunnah, Mesir, DÄr al-Ta’lÄ«f, cet-I, 1396 H/1976 M.

KÄfÄ«, Aḥmad , al-ḤÄjah al-Syar’īyah: ḤudÅ«duhÄ wa QawÄiduhÄ, Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, cet-I, 1434 H/2004 M.

KaḥÄlah, Umar Riá¸Ä, Mu’jam al-Mu’allifÄ«n: TarÄjim Muá¹£annifÄ« al-Kutub al-ArabÄ«yah Beirut: Mu’assasah al-RisÄlah, t. th.

KattÄnÄ«-al, AbÅ« AbdillÄh Muḥammad bin Ja’far, Naẓm al-MutanÄṡir min al-Ḥadīṡ al-MutawÄtir, Mesir: DÄr al-kutub al-SalafÄ«yah li al-ṬabÄ’ah wa al-Nasyr, cet-II, edisi revisi, t. th.

Khaá¹­Ä«b-al, Muḥammad AjÄj, al-Sunnah Qabla al-TadwÄ«n, Kairo: Maktabah Wahbah, cet-I, 1383 H/1963 M.

-------------Uṣūl al-Ḥadīṡ: UlÅ«muhu wa Muṣṭalaḥuhu, Beirut: DÄr al-Fikr, 1409 H/1989 M.

Khaá¹­á¹­ÄbÄ«-al, AbÅ« SulaimÄn Ḥamd bin Muḥammad al-BustÄ«, Ma’Älim al-Sunan Syarḥ Sunan AbÄ« DÄwud, ditashih oleh Muḥammad RÄgib al-ṬabbÄkh, Ḥalab: Maá¹­ba’ah al-IlmÄ«yah, cet-I, 1351 H/1932 M.

KhayyÄá¹­-al, Abd al-AzÄ«z dan Aḥmad al-IyÄdÄ«, Fiqh al-Mu’ÄmalÄt wa á¹¢iyagh al-IstismÄr Yordania-AmmÄn: DÄr al-Mutaqaddimah li al-Nasyr, 2004 M.

Khuá¸arÄ« Bik-al, Muḥammad, TÄrÄ«kh al-Tasyrī’ al-IslÄmÄ«, Beirut: DÄr al-Fikr li al-ṬibÄ’ah wa al-Nasyr wa al-Tauzī’, cet-VIII, 1387 H/1967 M

KhÅ«lÄ«-al, Muḥammad Abdul AzÄ«z, MiftÄḥ al-Sunnah au TÄrÄ«kh FunÅ«n al-Ḥadīṡ, Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, t. th.

MalÄ«bÄrÄ«-al, Ḥamzah AbdullÄh, NaẓarÄt JadÄ«dah fÄ« UlÅ«m al-Ḥadīṡ, Beirut: DÄr Ibn Ḥazm li al-ṬibÄ’ah wa al-Nasyr wa al-Tauzī’, cet-I, 1416 H/1995 M.

MaḥmÅ«d al-SubkÄ«, Muḥammad Khaá¹­á¹­Äb, Al-Manhal al-Ażbu al-MaurÅ«d Syarḥ Sunan al-ImÄm AbÄ« DÄwud, juz-I, dan II, Beirut: Mu’assasah al-TÄrÄ«kh al-ArabÄ«, t. th.

MubÄrakfÅ«rÄ«-al, AbÅ« al-UlÄ Muḥammad Abd al-RaḥmÄn bin Abd al-Raḥīm, Tuḥfah al-Aḥważī bi Syarḥ JÄmi’ al-Tirmiżī, Beirut: DÄr al-Fikr li al-ṬibÄ’ah wa al-Nasyr wa al-Tauzī’, 1415 H/1995 M.

Muḥammad al-WaladÄ«, AlÄ« bin Ä€dam bin MÅ«sÄ al-IṡyÅ«bÄ«, Å»akhÄ«rah al-UqbÄ fÄ« Syarḥ al-MujtabÄ, RiyÄá¸: DÄr al-Mi’rÄj al-DaulÄ«yah li al-Nasyr, cet-I, 1416 H/1996 M.

Munawwir, Ahmad Warson Kamus al-Munawwir: Arab-Indonesia Terlengkap, Surabaya: Pustaka Progressif, cet-XIV, 1997 M.

Muslim, AbÅ« al-Ḥusain Muslim bin al-ḤajjÄj bin Muslim al-QusyairÄ« al-NaisÄbÅ«rÄ«, á¹¢aḥīḥ Muslim bi Syarḥ al-NawawÄ«, ditahkik dan ditakhrij hadis-hadisnya oleh Iá¹£Äm al-á¹¢abÄbiá¹­Ä«, ḤÄzim Muḥammad, dan ImÄd Ä€mir, Kairo: DÄr al-Ḥadīṡ, cet-IV, 1422 H/2001 M.

QÄá¸Ä« IyÄá¸, AbÅ« al-Faá¸l IyÄḠbin MÅ«sÄ bin IyÄḠal-YaḥṣubÄ«, IkmÄl al-Mu’lim bi FawÄid Muslim, juz-II, ditahkik oleh YaḥyÄ bin IsmÄÄ«l, Mesir: DÄr al-WafÄ’ li al-ṬibÄ’ah wa al-Nasyr wa al-Tauzī’, cet-I, 1419 H/1998 M.

QanÅ«jÄ«-al, á¹¢iddÄ«q Ḥasan KhÄn, al-Ḥiá¹­á¹­ah fÄ« Å»ikri al-á¹¢iḥÄḥ al-Sittah, ditahkik oleh AlÄ« Ḥasan al-ḤalabÄ«, Beirut: DÄr al-JÄ«l dan AmmÄn: DÄr al-AmmÄr, t. th.

QÄsimÄ«-al, JamÄl al-DÄ«n, QawÄid al-Taḥdīṡ min FunÅ«n Muṣṭalaḥ al-Ḥadīṡ, ditahkik dan dita’lik oleh MuṣṭafÄ Syaikh MuṣṭafÄ, Beirut: Muassasah al-RisÄlah, cet-I, 1425 H/2004 M.

Qusá¹­allÄnÄ«-al, AbÅ« al-AbbÄs SyihÄb al-DÄ«n Aḥmad, IrsyÄd al-SÄrÄ« li Syarḥ á¹¢aḥīḥ al-BukhÄrÄ«, jilid-II, Beirut: DÄr al-Fikr li al-ṬibÄ’ah wa al-Nasyr wa al-Tauzī’, cet-I, 1410 H/1990 M.

á¹¢Ädiq, Ḥasan, Jużūr al-Fitnah fÄ« al-Firaq al-IslÄmÄ«yah, Kairo: Maktabah MadbÅ«lÄ«, cet-I, 2004 M.

SahÄranfÅ«rÄ«-al, KhalÄ«l Aḥmad bin MajÄ«d AlÄ« bin Aḥmad AlÄ« al-Aná¹£ÄrÄ« al-ḤanafÄ« Bażlu al-MajhÅ«d fÄ« Ḥalli AbÄ« DÄwud, ditahkik oleh AbÅ« Abd al-RaḥmÄn Ä€dil bin Sa’ad, Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, cet-I, 1428 H/2007 M.

á¹¢Äliḥ-al, á¹¢ubḥi, UlÅ«m al-Ḥadīṡ wa Muṣṭalaḥuhu, Beirut: DÄr al-Ilmi li al-MalÄyÄ«n, cet-XI, 1977 M.

SÄlim, Abd al-RasyÄ«d, HidÄyah al-AnÄm bi Syarḥ BulÅ«g al-MarÄm, Kairo: Maktabah al-SyurÅ«q, cet-III, 1426 H/2005 M.

á¹¢an’ÄnÄ«-al, Muḥammad bin IsmÄ’īl al-AmÄ«r al-ḤasanÄ«, Tauá¸Ä«á¸¥ al-AfkÄr li Ma’ÄnÄ« Tanqīḥ al-AnẓÄr, juz-I, dengan Pentahkik Muḥammad MuḥyiddÄ«n Abd al-ḤamÄ«d, Beirut: DÄr al-Fikr, t. th.

_________. Subul al-SalÄm Syarḥ BulÅ«gh min Adillah al-AḥkÄm, ditahkik oleh Iá¹£Äm al-DÄ«n al-á¹¢ibÄbiá¹­Ä« dan ImÄd al-Sayyid, jilid-I, Kairo: DÄr al-Ḥadīṡ, 1428 H/2007 M.

SibÄ’ī-al, MuṣṭafÄ, al-Sunnah wa MakÄnatuhÄ fÄ« al-Tasyrī’ al-IslÄmÄ«, DÄr al-QaumÄ«yah li al-ṬibÄ’ah wa al-Nasyr, t. th.

SindÄ«-al, AbÅ« al-Ḥasan, ḤÄsyiyah al-SindÄ« alÄ á¹¢aḥīḥ Muslim, dengan Pentahkik AlÄ« bin Muḥammad al-KindÄ« al-Mirar, RiyÄá¸: al-Mamlakah al-ArabÄ«yah al-Sa’ūdÄ«yah pada tahun 1432 H/1211 M.

SuyÅ«á¹­Ä«-al, JalÄluddÄ«n AbÅ« al-Faá¸l AbdurraḥmÄn bin AbÅ« Bakar, TadrÄ«b al-RÄwÄ« fÄ« Syarḥi TaqrÄ«b al-NawÄwÄ«, dengan pentahkik AbdurraḥmÄn al-MuḥammadÄ«, Beirut: DÄr al-Kutub al-Ilmiyyah, cet-I, 2009 M.

SyÄfi’ī-al, AbÅ« AbdillÄh Muḥammad bin IdrÄ«s, IkhtilÄf al-Ḥadīṡ, ditahkik oleh Muḥammad Aḥmad Abd al-AzÄ«z, Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, cet-I, 1406 H/1986 M.

Aḥmad Muḥammad SyÄkir, al-BÄiṡ al-Ḥaṡīṡ Syarḥ Ikhtiá¹£Är UlÅ«m al-Ḥadīṡ, Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, t. th.

ṬaḥḥÄn-al, MaḥmÅ«d, TaisÄ«r Muṣṭalah al-Ḥadīṡ, Beirut: DÄr al-Fikr, t. th.

--------------Uṣūl al-TakhrÄ«j wa DirÄsah al-AsÄnÄ«d, RiyÄá¸, Maktabah al-Ma’Ärif li al-Nasyr wa al-Tauzī’, cet-III, 1417 H/1996 M.

TarmasÄ«-al, Muḥammad Maḥfūẓ, Manhaj Å»awÄ« al-Naẓr Syarḥ Manẓūmah alÄ al-Aṡar, Indonesia: WizÄrah al-Syu’ūn al-DÄ«nÄ«yah li al-JumhÅ«rÄ«yah al-IndÅ«nÄ«sÄ«yah, dengan pentahkik dan pentashih, Fatoni Masyhud Bahri, dkk, cet-I, 1429 H/2008 M.

Tirmiżī-al, AbÅ« á¿™sÄ Muḥammad bin á¿™sÄ bin Saurah, Sunan al-Tirmiżī, AbwÄb al-á¹¢alÄh, BÄb MÄ JÄ’a fÄ« Bad’i al-AżÄn, ditahkik oleh MaḥmÅ«d Muḥammad MaḥmÅ«d Ḥasan NaṣṣÄr, Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, cet-II, 1428 H/2007 M.

WalÄ«yullÄh al-DahlawÄ«, Aḥmad bin Abd al-Raḥīm bin WajÄ«h al-DÄ«n al-AdawÄ« al-QurasyÄ«, al-MaswÄ Syarḥ al-Muwaá¹­á¹­a, jilid-I, Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, cet-I, 1403 H/1983 M.

Wuld BÄh, Muḥammad MukhtÄr TÄrÄ«kh UlÅ«m al-Ḥadīṡ al-SyarÄ«f fÄ« al-Masyriq wa al-Maghrib, Beirut: DÄr al-Kutub al-IlmÄ«yah, cet-II, 2012 M.

Published
2017-03-13
How to Cite
Anshori, M. (2017). SYARḤ HADIS DARI MASA KE MASA. Jurnal Al-Irfani : Jurnal Kajian Tafsir Hadits, 3(1), 1-32. Retrieved from http://ejournal.kopertais4.or.id/sasambo/index.php/alirfani/article/view/2873

Most read articles by the same author(s)

Obs.: This plugin requires at least one statistics/report plugin to be enabled. If your statistics plugins provide more than one metric then please also select a main metric on the admin's site settings page and/or on the journal manager's settings pages.