Dimensi Moderasi Islam

Authors

  • Tri Wahyudi Ramdhan STAI Darul Hikmah Bangkalan

DOI:

https://doi.org/10.35309/alinsyiroh.v2i2.3320

Keywords:

Moderat, al-washatiyyah, ta’ādul, tawāzun, manhaj

Abstract

Kalau kita merujuk kepada al Quran sebagai acuan ekspresi keberagamaan sama ada pada level pemahaman mahupun penerapan, maka secara eksplisit ia menegaskan eksistensi umat moderat (Ummatan Wasathan). Dengan kata lain seorang muslim moderat adalah muslim yang memberi setiap nilai atau aspek yang berseberangan bagian tertentu tidak lebih dari hak yang semestinya. Karena manusia siapa pun ia tidak mampu melepaskan dirinya dari pengaruh dan bias sama ada pengaruh tradisi, pikiran, keluarga mahupun zaman dan tempatnya, maka ia tidak mungkin merepresentasikan atau mempersembahkan moderasi penuh dalam dunia nyata. Kehadiran Islam sebagai agama adalah untuk menarik manusia dari sikap ekstrim yang berlebihan dan memposisikannya pada posisi yang seimbang. Maka dalam ajaran ajaran Islam terdapat unsur rabbaniyyah (ketuhanan) dan Insaniyyah (kemanusiaan), mengkombinasi antara Maddiyyah (materialisme) dan ruhiyyah (spiritualisme), menggabungkan antara wahyu (revelation) dan akal (reason), antara maslahah ammah (al jamaaiyyah) dan maslahah individu (al fardiyyah), dan lain lain sebagainya. Konsekwensi dari moderasi Islam sebagai agama, maka tidak satupun unsur atau hakikat hakikat yang disebutkan diatas dirugikan. Berdasarkan kenyataan diatas, maka harus ditegaskan lebih awal bahawa al-washatiyyah dalam Islam akan menjadi keniscayaan di setaip aspek yang akan dibahas di bawah ini.

References

Abd al-Karim Naufan ‘Abidat, 2003, Adillah al-Falasifah ‘ala Wujud Allah; Dirasah Naqdiyyah, Jami’ah Dimisyqa: Majalah
Abd al-Razzaq ‘Afifiy, tt, Mudzakkarah al-Tauhid
Abd al-Razzaq bin ‘Abd al-Muhsin al-Badr, 2003, Tadzkirah al-Mu’tasiy; Syarh ‘Aqidah al-Hafizh ‘Abd al-Ghaniy al-Maqdisiy, Kuwait: Ghiras li al-Nasyr wa al-Tauzi’
Abdurrahman bin Muhammad bin ‘Ali al-Harafi, tt, al-Wasathiyah fi al-Islam, tk.: tp.
Abdurrahman Zayudiy, 2005, al-Ijtihad bi Tahqiq al-Manath wa Sulthanih fi al-Fiqh al-Islamiy; Dirasah Ushuliyyah Fiqhiyyah Muqaranah Tabhatsu fi Kayfiyah Tanzil al-Ahkam al-Syar’iyyah ‘ala al-Waqi’, (Kairo: Dar al-Hadits
Abu al-Qasim Muhammad bin Ahmad bin Juza al-Malikiy, tt, al-Qawanin al-Fiqhiyyah fi Talkhish Madzhab al-Malikiyyah, Beirut: al-Maktabah al-Tsaqafiyyah,
Abu Dawud Sulaiman bin al-Asy’ats al-Sajistani, Sunan Abi Dawud, Beirut: al-Maktabah al-‘Ashriyah,
Abu Ishaq al-Syathibiy, tt, al-I’tisham, Maktabah al-Taukid
Abu Sa’id al-Khadimiy, 1318 H, Bariqah Mahmudiyyah fi Syarh Thariqah Muhammadiyyah, tk.: Dar al-Khilafah al-‘Aliyyah
Abu Usamah Salim bin ‘Id al-Hilaliy, tt, Bahjah al-Nazhirin Syarh Riyadl al-Shalihin, (tk.: Dar Ibnu Jauziy,
Ahmad Mushthafa al-Maraaghiy, 1946, Tafsir al-Maraghiy, Mesir: Syirkah Maktabah wa Mathba’ah Mushthafa al-Babiy al-Halabiy wa Auladih
Al-Habib ‘Abdullah bin ‘Alawiy al-Haddad, tt. Risalah al-Mu’awanah wa al-Muzhaharah wa al-Mu’azarah li al-Raghibin min al-Mu’minin fi Suluk Thariq al-Akhirah, tk.: tp
Ammar Sukriy., 2004, al-Mukhtashar al-Haamm fi al-Khashaais al-Aammah li al-Islaam, Dimisyqa: tp
Ibnu al-Atsir, 1969, Jami’ al-Ushul fi Ahadits al-Rasul, tk.: Maktabah al-Halwaniy, Mathba’ah al-Malah, Maktabah Dar a-Bayan
Isma’il Haqqiy al-Burusuwiy, 1331 H./1928 M, Ruh al-Bayan al-Masyhur bi Tafsir Haqqiy, Istanbul: Utsmaniyyah
Ismail bin al-Katsir al-Dimisyqiy, 2000., Tafsir al-Qur’an al-Azhim, Kairo: Mu’assasah Qurthubah
Jalaluddin Abdurrahman al-Suyuthi , 1994, Jami’ al-Ahadits, Beirut: Dar al-Fikr
Muhammad Abu Zahrah, Ushul al-Fiqh, Dar al-Fikr al-‘Arabiy
Muhammad al-Ghazali, Qadza’if al-Haqq, 1991, Dimisyqa: Dar al-Qalam
Muhammad bin ‘Alawiy al-Malikiy al-Hasaniy, tt, al-Madh al-Nabawiy Bayn al-Ghuluwwi wa al-Inshaf, Makkah: Dar Wahdan,
Muhammad bin ‘Ali bin Muhammad al-Syaukaniy, 2005, Nail al-Authar min Asrar Muntaqa al-Akhbar, Riyadl-Kairo: Dar Ibn al-Qayyim-Dar Ibn ‘Affan
Muhammad bin Husain al-Jizaniy, 2010, Manhaj al-Salaf fi al-Jam’i bayn al-Nushush wa al-Maqashid wa Tathbiqatuha al-Mua’ashirah, Riyadl: al-Mamlakah al-‘Arabiyyah al-Sa’udiyyah Wizarah al-Ta’lim al-‘Aliy
Muhammad Dliya’ al-Rahman al-A’zhamiy, 2001, al-Minnah al-Kubra Syarh wa Takhrij al-Sunan al-Shughra, Riyadl: Maktabah al-Rusyd
Muhammad Ghazali, 2005, ‘Aqidah al-Muslim, Mesir: Dar Nahdlah
Muhammad Khalil Harras, tt, Syarh al-‘Aqidah al-Wasathiyyah li Syaikh al-Islam Ibni Taymiyyah, (Kairo: Dar al-I’tisham
Muhammad Nashiruddin al-Albaniy, 1422 H, Sual wa Jawab Haula Fiqh al-Waqi’, (Oman-Urdun: al-Maktabah al-Islamiyyah
Muhammad Nawawi al-Jawiy, tt, Syarh Maraqiy al-‘Ubudiyyah ‘ala Matn Bidayah al-Hidayah, Surabaya: al-Hidayah,
Muhammad Shiddiq Hasan Khan al-Qanuji, 1404 H y, Quthf al-Tsamri fi Bayan ‘Aqidah Ahli al-Atsar, tk.: tp
Sayyid Quth, 2004, Fi Zhilal al-Qur’an, Kairo: Dar al-Syuruq,
Sulaiman bin Muhammad bin ‘Umar, 1996, Hasyiyah al-Bujairimiy ‘ala al-Khathib, Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah
Wahbah al-Zuhailiy, 1985, al-Fiqh al-Islamiy wa Adillatuh, Dimisyqa: Dar al-Fikr.
, 1986, Ushul al-Fiqh al-Islamiy, Dimisyqa: Dar al-Fikr
, 2002, Tajdid al-Fiqh al-Islamiy, dalam Tajdid al-Fiqh al-Islamiy, Beirut: Dar al-Fikr
Yusuf al-Qardlawiy, 1977, al-Khashaish al-‘Aammah li al-Islaam, Kairo: Maktabah Wahbah
, 1997, al-Halal wa al-Haram, Kairo: Maktabah Wahbah.
, 1999, al-Fiqh al-Islamiy Bayna al-Ashalah wa al-Tajdid, Kairo: Maktabah Wahbah

Downloads

Published

2018-10-12

How to Cite

Ramdhan, T. W. (2018). Dimensi Moderasi Islam. Al-Insyiroh: Jurnal Studi Keislaman, 2(2), 29–48. https://doi.org/10.35309/alinsyiroh.v2i2.3320

Issue

Section

Articles